Juist nu samen niet
meer vanzelfsprekend is, krijgt 75 jaar bevrijding herdenken en vieren iets heel
speciaals. Het zijn gedenkwaardige dagen, in een gedenkwaardige tijd en een
gedenkwaardig jaar. Het jaar 2020 gaat de geschiedenisboeken in voor de
volgende generaties.
Vandaag herdenken (klik) we de slachtoffers van WOII en morgen
vieren we dat Nederland 75 jaar geleden werd bevrijd. Wij leven al 75 jaar in
vrede, in een vrij en democratisch land. Ik ben een kind van na die oorlog en
toch pas ik mijn lees en kijk gedrag altijd aan in de maand mei. Het voelt ook alsof
ik dat moet doen, omdat we nooit mogen vergeten wat een oorlog voor gevolgen
heeft en welke diepe sporen het generaties lang nalaat.
Nu we allemaal te maken hebben met de Coronamaatregelen besef ik nog meer wat vrijheid met
mij doet en met de mens in het algemeen doet. De afstand die is opgelegd is
misschien wel het meest pijnlijk. De mens is een kuddedier, dat net als een
huisdier geknuffeld moet worden. De meest kwetsbare mens wordt het diepst
getroffen door alle beperkingen die zijn opgelegd. Achteraf zal pas blijken hoe
diep de wonden zijn en welke littekens blijvend.
Mijn oude
buurvrouw (92) zegt steeds als ik haar spreek: “Het lijkt wel oorlog” en dan zie
ik de eenzaamheid in haar nietsziende ogen. In en in triest en mijn hart huilt
als ik haar zo zie. Maar kun je het onzichtbare monster dat ons bedreigt wel vergelijken
met een oorlog? Is de angst die wij nu kennen niet heel anders dan die in een gewelddadige
oorlog?
Mijn ouders
waren 15 en 18 jaar oud tijdens het grote bombardement op Rotterdam in 1940, de
oorlog was nog maar net begonnen. Ze werden volwassen in een tijd van angst,
honger en ellende, waar ze op latere leeftijd liever niet over spraken. Toch
weet ik wat zij in grote lijnen doormaakte, omdat ik ernaar bleef vragen. Ik
hoor het mijn moeder nog zeggen: “Ik hoop dat je het nooit zal meemaken”.
In de strijd
die wij voeren en met de vrijheidsbeperking die ons is opgelegd, groeit mijn
creativiteit en eigenlijk heeft genieten een andere, diepere dimensie gekregen.
Het moeten is uit mijn leven en tijd heb ik ervoor teruggekregen. Hoewel al die
creatieve uitspattingen ook tijd kosten, de dagen vliegen om.
Maar ik zie ook
meer verbinding om mij heen, ook al moeten we afstand houden. We kopen bewuster bij de lokale bedrijven, denken na over onze manier van leven en zijn
meer bezig met de veranderingen die noodzakelijk zijn voor onze planeet. Een
mooie ontwikkeling, dankzij alle ellende. Bovendien is er weer meer
saamhorigheid.
Samen kunnen we dit alles aan. Maar we zijn er nog
lang niet, er komen nog bittere tijden wat de economie aangaat. Maar als we wat we nu leren vast kunnen houden, ook na deze crisis, dan zijn al die
beperkingen toch niet voor niets geweest.
In de maand mei
lees ik elk jaar iets passend, vandaag begin ik aan het boek geschreven door
Jeroen Kuypers: Nu ik je nooit meer zie.
In het kort het
verhaal:
Leon en Vera
worden in 1936 door hun Oostenrijkse familie naar Rotterdam gestuurd. Hun
vader, fabrikant van porselein, heeft al voor de Anschluss begrepen dat er voor
joden geen plaats meer is in Oostenrijk. In de Maasstad moeten de twintigers
een zelfstandig bestaan zien op te bouwen. Vera werkt als secretaresse bij de
Bijenkorf en wordt verliefd op de rijke flamboyante Hugo Barton. Leon is
graveur in de serviezenspeciaalzaak Jungerhans en kan zijn ambitie als
kunstschilder waarmaken als galerie Leuker zijn doeken aan de man brengt.
Terwijl de oorlog dreigend dichterbij komt, merkt Vera dat haar afkomst als een
muur tussen haar en Hugo staat. Tegelijkertijd raakt Leon betrokken bij een
complot van kunstvervalsing en zet hij hun bestaanszekerheid op het spel met
zijn communistische sympathieën. En wanneer in 1940 de eerste bommen op
Rotterdam vallen staan beiden voor onmogelijke keuzes.
Ik kocht ook de speciale uitgave van Libelle, 75 jaar
Vrijheid, met indrukwekkende verhalen over vrouwen en de oorlog. Mooi om te
bewaren en om elke keer tussendoor een verhaal te lezen. Op de achterkant een
prachtig gedicht van Leo Vroman:
Kom vanavond met
verhalen
hoe de oorlog
is verdwenen,
en verhalen ze
honderd malen:
Alle malen zal
ik wenen.
Gisteren had ik
een wel heel productieve kunstzinnige dag. Ik was lekker op dreef en met de herdenkingen
nog voor de boeg maakte dit bijzondere werk.
Vandaag
herdenken we, opdat we niet vergeten. Vrijheid is niet vanzelfsprekend, sta
daar maar eens bij stil.
Doordenker:
Vrijheid maken
we samen.
Pas
goed op jezelf en op ieder die je lief is, wees verstandig en volg alle
adviezen op.
Blijf
gezond en positief.
Lieve groet,
Elly Embregts
©Happy Earl Grey