238 Weefsel

De week ligt weer achter ons en toen ik gisteren mijn koffie dronk en een krantje las op mijn vaste adresje las ik een boeiend artikel over mijn generatie.

Ik ben een Babyboomer, geboren tussen 1945 en 1955 en onze generatie is vernoemd naar de explosieve geboortegolf die voortkwam uit het nieuwe optimisme door de Tweede Wereldoorlog, zo stond in de krant (klik) : De Babyboomers gingen de wereld verbeteren.

Het toeval wil dat ik deze week met andere Babyboomers op stap was naar het Textielmuseum (klik) in Tilburg. Ik hoor sommige van jullie al denken, ik heb niets met textiel en het leuke is dat wij het daar die dag ook over hadden. Maar gek genoeg is er helemaal niemand op de wereld, die niets met textiel heeft.

Textielmuseum Tilburg, de collectie is een mooi weefsel van historie en design

Een mooie doordenker misschien, maar “Iedereen heeft iets met textiel”, dagelijks vierentwintig uur van de dag. Je slaapt tussen textiel, draagt textiel en in huis, in de auto, op het werk of onderweg, overal om ons heen is textiel. Misschien heb je er nooit zo over nagedacht, maar textiel speelt al eeuwenlang een belangrijke rol in het leven van de mens.

Het leven is als schering en inslag, een weefsel met ups en downs. Het ene weefsel is gladder en glanzender dan het andere, hoewel weeffoutjes in elk weefsel voorkomen.

Het Textielmuseum is een museum in bedrijf. Naast inspirerende tentoonstellingen op het gebied van design, kunst en erfgoed biedt het museum plaats aan het TextielLab. In het TextielLab zie je als bezoeker wat ontwerpers, kunstenaars en architecten aan het maken zijn: het biedt een uniek kijkje in de “ontwerpkeuken” die normaliter gesloten blijft. Door ter plekke te ervaren hoe samples en producten gecreëerd worden, word je als bezoeker deelgenoot gemaakt van het maakproces.

Textiel verdient meer respect

De Textielfabriek in Tilburg werd in 1958 geopend een moderne fabriek, die draaide op één stoommachine die alle machines in werking zette. Die stoommachine draait nog steeds en is draaiend te zien. Het erfgoed van het Textielmuseum is prachtig, het geeft een prachtige kijk in de historie van de textielindustrie.

Terwijl ik daar rondliep tussen die oude machines, waar nog geen sprake was van veiligheid ARBO-technisch gezien, moest ik sterk denken aan een film die ik langgeleden zag. In de film Daens (klik) , een Vlaams/ Nederlandse film, speelt de textielindustrie aan het eind van de negentiende eeuw een belangrijke rol. Het laat de erbarmelijke arbeidsomstandigheden en de strijd zien die door de arbeiders is gevoerd met steun van Pastoor Daens (klik) . Een prachtige film over de ellende van de gewone arbeider.

De stoommachine, de drijvende kracht

Textiel speelt ook een rol in mijn persoonlijke familiegeschiedenis, mijn moeder werkte vlak na de oorlog op een naaiatelier in Rotterdam. Op de tricotageafdeling ontmoeten ze haar vriendinnen, een tweeling. Omdat mijn moeder later is getrouwd met de broer van die tweeling werden de verhalen over het werken in het atelier heel vaak verteld. De arbeidsomstandigheden waren er redelijk, maar er moest hard worden gewerkt en er mocht niet veel worden gepraat of gelachen.

Werd er wel gelachen of gepraat dan kregen ze een boete en werden ze gekort op hun weeksalaris. Wat ik ook altijd opmerkelijk vond is dat vrouwen in die jaren, zodra ze trouwden werden ontslagen. Een getrouwde vrouw hoorde thuis achter het aanrecht en was huisvrouw.

Samen een patroon

Wereldverbeteraars, mooie benaming voor de generatie Babyboomers en dat nieuwe optimisme vlak na WOII heeft aardig wat te weeg gebracht: de seksuele revolutie, de hippiebeweging, de ontkerkelijking, dienstplichtweigering en invloed op nationale en internationale politiek (Vietnam), progressieve politiek en een “maakbare samenleving”. Ik verzin het niet, ik las het in het AD van zaterdag, we hebben onze sporen nagelaten.

De baby’s van ’45-’55 werden mondige scholieren, mondige studenten, mondige werknemers en nu mondige gepensioneerde. Ik vrees dat wij niet de gemakkelijkste ouderen zullen zijn en wellicht nog gewapend met wandelstokken en rollators op de barricade zullen staan, als de gezondheidszorg nog meer verslechterd.

Eind jaren zestig vond ik mijn eerste baan, in de textiel bij magazijn De Bijenkorf in Rotterdam. Een boeiende tijd, waaraan ik mooie herinneringen bewaar, ik haalde mijn Textielbrevet en leerde alles over schering en inslag, grondstoffen en weefsels. Mijn twee rechterhanden waren altijd bezig met ontwerpen en creëren, zowel thuis als op het werk. En hoewel ik na elf jaar een ander levenspad koos, heb ik in mijn huidige leven nog steeds plezier van die “textiele- werkervaring” van toen.

Earth Matters

Er is heel veel veranderd door de tijd en we mogen nooit vergeten waar vorige generaties voor hebben gestreden. Zij hebben ons levenspad eerst platgelopen en later geplaveid. Wij, Babyboomers mogen dan wel “Wereldverbeteraars” genoemd worden, maar zijn we nu generaties later, niet veel te ver afgedreven van ons “mens zijn”?

De tentoonstelling “Earth Matters” (klik) gaat over de wereldwijde ontwikkeling op het gebied van duurzaamheid en respect voor de aarde. Hier zijn experimenten te zien – van mode tot design – die bijdragen aan een duurzamer productieproces, zowel op kleine als op grote schaal. Dit lees ik op de site: We staan aan het begin van een eeuw van reflectie en radicale verandering. De ecologische misstanden, overconsumptie, hebzucht en het geweld van de vorige eeuw moeten worden gecompenseerd.

En met name bij dat laatste denk ik: Wereldverbeteraars zijn van alle tijden, ook de huidige generatie is daar mee bezig.

De Damastweverij

Je kunt het leven zien als een weefsel. Al heel jong begin je aan een groot project, “het leven” en met vallen en opstaan, schering en inslag krijgt het weefsel (het leven) vorm. Soms zullen er draden breken en ontstaan er weeffouten, die je “project” uniek maken. De slijtplekken die er in “het weefsel van het leven” door de jaren heen zullen ontstaan, heb je tijdens het maakproces leren stoppen en je beseft dan pas dat schoonheid ook niet alles is. 

Natuurlijk streef je als je jong bent naar mooier en beter dan de vorige generatie. Maar de tijdgeest leert je uiteindelijk anders te kijken. De tijd zal je doen beseffen dat ontwikkeling nooit stil staat en alles in een andere vorm bij herhaling terugkomt.

Er is door de eeuwen heen in ons weefsel een golfpatroon ontstaan, door alle ups en downs zijn er unieke patronen ontstaan.

De touwtjes aan elkaar knopen

Ik ben een Babyboomer, een late weliswaar, maar ik werd bovendien geboren op een moment dat mijn geboortestad Rotterdam zwaargehavend en voor een groot deel in puin lag. Ik ben een Rotterdammer en opgegroeid onder het motto: “Niet lullen maar poetsen”. In mijn jeugd moesten de eindjes nog aan elkaar worden geknoopt, om “weeffoutjes” te vereffenen en van mijn ouders leerde ik, van niets iets maken en trots te zijn. Trost te zijn op wie je bent en niet op wat je bezit.

Mijn generatie krijgt vaak de Zwarte Piet toe gespeeld, over het algemeen door een jongere generatie, die moeite hebben om van niets iets te maken, gewoon omdat ze alles al hebben. Maar ook al is de “draad van verwijten” nog zo sterk, uiteindelijk zal ook die slijten in het “weefsel van het leven”.

De tijdgeest leert ons dat we het verleden helder moeten blijven zien en ervan moeten leren. Dat maakt van een eenvoudig weefsel, glanzend brokaat.

Welke kleur heeft jouw weefsel?

Doordenker:

Makkelijk denken is moeilijker dan je denkt…

Design te zien in de tentoonstelling Earth Matters

In het Spotlight:

Dit zijn wij (klik) 

Driekwart van de Nederlanders rekent zichzelf tot een bepaalde generatie. In “Dit zijn wij” wordt beschreven hoe generatiegenoten de veranderingen op het werk, thuis en in de samenleving beleefden. Ik heb het boek inmiddels besteld, maar het is ook verkrijgbaar in de boekhandel.

Textiele schatten (klik) 

Iedereen heeft ze, draagt ze of heeft ze gebruikt: kleren en ander textiel. Maar wat weet je ervan? Valt dat schattige doopjurkje te dateren? Wat zijn de verhalen achter die oude merklap en een kleurige modeprent? Ga op zaterdag 26 augustus 2017 naar het Stedelijk museum in Schiedam, daar kun je die dag van 11.00 – 14.00 uur je Textiele schatten laten beoordelen door Els de Baan, mode- en textielspecialiste en taxateur van westers textiel.

Dag van de Romantische muziek (klik) 

Een bijzonder, jaarlijks terugkerend evenement in Het Park in Rotterdam.

Een stukje historie, de Dag van de Romantische muziek is het oudste en grootste klassieke muziekfestival van Rotterdam. Al in 1854 was Het Park de plek voor een internationaal klassieke muziekfestival waar de beroemde componist en pianist Franz List optrad. Het Park (bij de Euromast) zit dus vol met geschiedenis! Het Park is een ontwerp van Zocher, net als het park van Keukenhof, volledig in de romantische stijl en juist daarom een perfecte plek.

Denk niet: Ik hou daar niet van, ga er eens heen en ervaar dit bijzondere evenement eens. Neem vooral je picknickmand mee en je kleedje, want dat maakt je dag nog romantischer, ook voor kinderen een onvergetelijk evenement. Zoek thuis op de plattegrond (klik) alvast een mooi plekje uit.

Blijf positief, geniet van het leven en deel je geluk.

Liefs,

Elly Embregts

©Happy Earl Grey