331 Verhalen

Mijn week begon redelijk rustig voor mijn doen, een bezoekje hier en nog even iets regelen daar, je kent het wel. De tijd tikte weg en voor je het weet is het dan eind van de week en tijd om te bloggen. De bruggetjes waren snel gevonden en de woorden vielen op hun plek omdat er genoeg te vertellen is.

Ik kom nog even terug op mijn tijdreis van vorige week naar Drenthe, de oer-provincie van ons land. Vanaf mijn huis was ons doel bijna tweeënhalf uur rijden en dus reden we daar niet in een keer naartoe. Vooraf hadden we al besloten om de Fundatie in Zwolle te bezoeken, een van de mooiste musea van ons land.

Museum De Fundatie

Museum de Fundatie (klik) is op zich al een opzienbarend bouwwerk. Het voormalig Paleis van Justitie werd in 2004/ 2005 verbouwd naar een ontwerp van architect Gunnar Daan tot kunstmuseum. In 2012/2013 is het pand spectaculair uitgebreid met “de Wolk” op het dak van het historische gebouw. Het is een prachtig, statig en in het oog springend gebouw.

Elke zomer presenteert de Fundatie een ArtWorlds’ ZomerExpo en dit jaar is het onderwerp Europa. Het werelddeel Europa dat ter discussie staat en in verwarring is, waar je wel of niet bij wil horen. Met de verkiezingen voor de deur, werden kunstenaars uitgenodigd om hier in alle vrijheid iets van te vinden en werk in te sturen. En dat heeft uitgesproken kritisch werk opgeleverd. De selectie van 250 werken is gekozen door een vak-, junior, en publieksjury is nog tot 1 september 2019 te zien.

Het mooie Zwolle vanuit de wolk, bovenop de Fundatie

Langs de weg, richting Zwolle zag ik het bordje Oldebroek en mijn gedachten gingen terug in de tijd.

Je vertelde mij steeds over die lange, angstige weg naar het Noorden. Je was op hongertocht gestuurd, thuis was er niet voldoende eten meer. Het was in de hongerwinter van 1944, je was pas negentien jaar en had vier jaar eerder ook het grote bombardement op Rotterdam overleefd. Daar moet je een trauma aan hebben overgehouden. Op een fiets zonder banden ging je van huis weg en onderweg lag je in doodsangst in de loopgraven als er bommenwerpers overkwamen. Na dagen fietsen en schuilen werd je uiteindelijk opgevangen in Oldebroek, in het huis van de fietsenmaker.

Als ik naar de WOII vroeg, was het standaardantwoord: “Ik hoop dat je het nooit zal meemaken.”

De Grote kerk in Zwolle heeft geen toren

Afgelopen week las ik het boek Draaidagen, geschreven door Bianca Boer. Ik las het boek in een keer uit en het verhaal raakte mij, omdat het verhaal in Rotterdam speelt, maar ook omdat het in een bijzondere vertelvorm is geschreven en het verhaal dicht op je huid gaat zitten.

Het verhaal in het kort:

Judith woont weer bij haar Oma in Rotterdam en worstelt met wie ze is, wat ze wil en waar ze vandaan komt. Meer nog worstelt ze met haar achtergrond. Zonder vader en moeder groeide ze op bij haar oma, een Auschwitz-overlever. Inmiddels dementeert haar oma en leeft ze steeds meer in haar traumatische verleden. Om dichter bij haar oma te komen en haar verleden te begrijpen, gaat Judith als edel-figurant spelen in een film over de Tweede Wereldoorlog. Maar kan fictie de brug tussen die generaties, tussen slachtoffer en buitenstaander, wel slaan? In Draaidagen richt de verteller zich rechtstreeks tot haar oma. Ze verteld niet alleen over de dagen op de set, maar ook over oma’s jeugd en geschiedenis.  

Bianca Boer schreef met Draaidagen een ontroerende, tranentrekkend mooie debuutroman over trauma, de oorlog, familiebanden en verhalen.

Fascinerend werk, ArtWorlds' ZomerExpo

De tand des tijds knaagt nog steeds en de littekens zijn nog steeds aanwezig.

Ik bezocht een “tante”, niet echt een tante maar een oude buurvrouw, ik ken haar al vanaf mijn kleutertijd. Het was een vriendin van mijn moeder en hoewel zij elkaar uit het oog waren verloren door allerlei persoonlijke omstandigheden, vond ik haar nadat mijn moeder was overleden terug. Haar enige dochter, die dezelfde naam had als ik, is al jaren geleden overleden en haar zoon woont buiten Europa.

Zij groeide op als enig kind net als ik, hoewel we in een volledig andere tijd geboren zijn.

Ik vertel haar tijdens mijn bezoek, bij de thee over van alles en nog wat. Maar ook over mijn familie, mijn tante en mijn neven en nichten, die ze nog kent van vroeger. Zij vindt dat contact bijzonder, zelf weet ze niet of er nog familie, nichten en neven in leven zijn. Dat had ze mij vorige keer ook al verteld, maar nu begon ze onverwachts meer te vertellen over haar familie.

En dat kwam binnen en maakte mij opnieuw duidelijk dat littekens nooit helemaal verdwijnen.

 Michael Triegel, Fundatie in Zwolle 

Ze vertelde mij over een nare tante, de zus van haar moeder die getrouwd was en kinderen had, haar nichten en neven. Het gezin van die akelige tante, woonde in dezelfde straat en tijdens de WOII hadden zij zich aangesloten bij de NSB. Verbitterd zij ze: “Die NSB’ers stonden altijd in de straat”. Ook als je niet “fout” was werd je erop aangekeken, het was familie, ik was pas elf en begreep het niet. Na de oorlog was het foute-gezin naar het Noorden vertrokken. De hele familie was volledig uit elkaar gevallen en ze hadden elkaar nooit meer gezien.

Ik was geraakt door wat ze mij vertelde, doordat ze haar familiegeheim met mij deelde.

Het deed mij denken aan het boek: De Viool van mijn Moeder (klik) van Yvonne van den Berg, die de lezer met haar verhaal in vertrouwen neemt.

Gelukkig zijn er boeken

Steeds weer vraag ik mij af waarom mijn generatie steeds weer teruggrijpt naar die ellendige verhalen. Bij mij thuis werd er niet over gesproken, het was een donkere schaduw waar de zon niet bij kwam, een jeugdtrauma. Maar juist daardoor maakte het mij nieuwsgierig. Wat was er precies met mijn ouders gebeurd, waar waren ze in die jaren. Door de jaren heen heb ik er veel over gelezen, maar de persoonlijke verhalen die bleven in schaduwen gehuld.

Een collega-blogger Bertiebo (klik), schrijft juist deze week: Hoe het komt komt het, maar ik kies toch wel heel vaak voor een boek over de oorlog en dan bedoel ik de tweede wereldoorlog. Haar boeken-tip: Van binnen is alles stuk, geschreven door Simon Hammelburg.

Ik ben dus niet de enige dacht ik glimlachend, maar dat wist ik eigenlijk al wel.

Aanrader volgens blogger Bertiebo

Bij het bordje Oldebroek denk ik steeds aan jou, aan de bittere nasmaak die je je hele leven had, omdat je als jong meisje van huis werd gestuurd door je moeder, m

ijn Oma die dat ook niet zonder pijn zal hebben gedaan.

Wat daar in Oldebroek gebeurde, daar heb je wel iets over verteld. Je werd opgevangen in het huis van de Fietsenmaker en hielp mee in de huishouding. Er kwamen altijd veel mensen over de vloer, ook Duitse soldaten. Je had het er redelijk goed, er was altijd voldoende te eten en je sterkte aan. Maar pas toen de oorlog voorbij was bleek dat het huis vol met onderduikers zat en daar had je nooit iets van gemerkt. In de weken na de bevrijding kwamen er treinen uit Duitsland aan en ging je op het station steeds op zoek naar je familie. Daar trof je op een gegeven moment je oudste broer aan. Hij was zo uitgemergeld, dat je hem haast niet herkende. Je nam hem mee naar het huis van de Fietsenmaker en ook hij was welkom en kreeg er te eten. En samen met je broer ging je terug naar Rotterdam, de zwaar beschadigde stad met haar getraumatiseerde bewoners.

Je leven lang kwamen die geluiden van bommenwerpers in je herinnering naar boven, als er een vliegtuig laag overkwam, dat ben je nooit kwijtgeraakt.

Europa staat ter discussie, ArtWorld' ZomerExpo

De tand des tijds blijft knagen en generaties lang blijven die littekens zichtbaar.

Nog even en de generatie is verdwenen die ons kan vertellen over die dramatische jaren driekwart eeuw geleden. Gelukkig hebben we dan nog steeds de films, de boeken en de verhalen. En kunnen wij beamen aan de volgende generatie dat jullie erbij waren, want we mogen het nooit vergeten.

Maar we mogen ook niet vergeten dat er nog steeds oorlogsslachtoffers bij komen

Europa, je wil erbij horen of niet, ArtWorld'ZomerExpo

Dit schreef John Lennon in 1971, bijna een halve eeuw geleden.

Imagine (klik) 

Imagine there’s no countries

It isn’t hard to do

Nothing to kill or die for

And no religion, too

Imagine all the people

Living live in peace

You, you may say I’m a dreamer

But I’m not the only one

I hope someday you will join us

And the world will be as one

Imagine no possessions

I wonder if you can

No need for greed or hunger

A brotherhood of man

Imagine….

De mens heeft niet veel geleerd door de eeuwen heen en ik vraag mij af of we ooit wijzer worden. Zijn we werkelijk zo naïef dat we erin geloven dat campagnes als, #Doeslief en Denk eens wat meer aan een ander, de toekomst kunnen veranderen?

De tijd zal er getuigen van zijn en wij... denk ik niet.

Doordenker:

Wie nooit tijd heeft kan er niet mee omgaan.

Zwart wit gezien is er niets veranderd

In het Spotlight:

Historisch erfgoed blijft altijd boeien en de verhalen blijven voor zowel jong als oud altijd fascineren. Een museum bezoeken is mooi voor een regenachtige dag, maar ook heerlijk koel op warme dagen.

Maritiem Museum Rotterdam (klik) 

Natuurlijk is voor kinderen Professor Plons (klik) een geweldig avontuur. Maar wist je dat je tot 1 september ook kunt meevaren op de historische schepen van het Maritiem Museum Rotterdam (klik) Boek daarvoor wel vooraf een ticket via de site.

Belasting & Douane Museum (klik) 

Dit museum in Rotterdam is gelegen aan de Parklaan nabij de Euromast in een prachtig pand. Een leuk uitje voor Doe-rakkers, die altijd gratis het museum bezoeken. Er is veel de leren over geld in het algemeen, oud geld, nieuw geld, echt geld, vals geld en leergeld. Hoe gaan we met geld om door de eeuwen een. Maar ook is er een tentoonstelling over: Brexit!

Museum Rotterdam (klik)

Museum Rotterdam heeft twee locaties. De locatie aan het Timmerhuis vertelt het verhaal over de stad in het algemeen en de locatie Coolhaven vertelt het verhaal over Rotterdam in ’40 – ’45. Beiden zijn erg interessant om te bezoeken.

Geniet van het leven en deel je geluk.

Liefs,

Elly Embregts

©Happy Earl Grey

En natuurlijk is het leuk als je een reactie achterlaat.