zondag 3 mei 2015

126 Geraakt

 In Museum Rotterdam kwam het boek de "Lege Stad" tot leven


Geraakt

Ik heb de week achter mij gelaten en kan terugkijken op een onverwachts emotionele week. Terugkijkend naar het verleden, is mij veel duidelijk geworden.

Enige weken geleden zag ik het nieuwe boek van Simone van der Vlugt in de winkel liggen. De titel “De Lege Stad” sprak mij direct aan en op de achterkant ontdekte ik dat het over Rotterdam in de tweede wereldoorlog ging.

Over WOII werd bij ons thuis niet graag gesproken. Mijn moeder was 15 en mijn vader 18 jaar toen de oorlog uitbrak. Mijn ouders kenden elkaar nog niet en ze hadden elk hun eigen verhaal, ieder een andere ervaring. Elke keer als WOII ter sprake kwam of als ik er naar vroeg, zei mijn moeder: “Ik hoop dat je het nooit zal meemaken.”


Er was eens een prachtige lentedag 75 jaar geleden......


Ik kocht het boek “De Lege Stad” en het bleef thuis nog even liggen.

Als heel jong meisje las ik het dagboek van Anne Frank en was daardoor geraakt. En als 16 jarige ging ik bij Magazijn De Bijenkorf in Rotterdam werken en jaarlijks werd er op 4 mei herdenkingsbijeenkomst georganiseerd voor alle Joodse medewerkers die WOII niet hadden overleefd. Ik ging daar elk jaar heen en hoorden de schokkende verhalen van oud medewerkers. Juist doordat er thuis niet veel over werd gesproken raakten die verhalen mij.

Met de meimaand in zicht begon ik aan het boek “De Lege Stad” en het nam mij mee naar het Rotterdam op 14 mei 1940. De hoofdpersoon Katja is een jonge pasgetrouwde vrouw die uit een grote bakkersfamilie komt. Het Rotterdam van 75 jaar geleden, waar het luchtalarm gaat en de kastanjes bloeien in de lentezon.


Het verhaal van een bruidsjurk en een verliefd jong stel in mei1940


We gingen een dagje treinen deze week en mijn e-reader reist dan natuurlijk mee. Ik zat bij het raam en tegenover mij zat een jonge vrouw. Ademloos las ik over het bombardement, de aanval op Rotterdam op 14 mei 1940. Er ging een mobiel af en de jonge vrouw aan de overkant nam haar mobiel op, ze blijkt Duits te zijn en er volgde een vrolijk gesprek in het Duits. Ik las verder met op de achtergrond een Duits telefoongesprek, dat mijn boek een andere lading gaf.

Mijn ouders hadden elk hun eigen verhaal. Mijn vader was 19 jaar en het was 1941 toen hij tewerkgesteld werd in Duitsland. Hij had het in het begin nog redelijk, maar heeft nooit veel verteld over de verschrikkingen die hij daar heeft meegemaakt. Mijn moeder was 19 jaar toen zij in 1944 van huis werd gestuurd op een fiets zonder banden. Er was geen voedsel genoeg om alle monden te voeden en dus moest zij zich zien te redden. Ze kwam uiteindelijk in Kampen terecht. Onderweg heeft ze vreselijke dingen meegemaakt waar ze tot op heden moeilijk over kan praten.


Het tastbare bewijs van de oorlog


Ik werd volledig door het boek opgezogen in de trein en op de terugreis naar huis las ik in de Metro verder. Ik zat volledig in het verhaal toen we bij een station stopten en er een man instapte, de man was volledig in het zwart en droeg een lange leren jas en op dat moment dacht ik direct, de Gestapo. Weer kreeg het boek een dubbele lading.

Het is dit jaar 75 jaar geleden dat de stad Rotterdam werd platgebombardeerd en we vieren 40 jaar bevrijding en vrijheid is niet zomaar iets.

Ik bezocht deze week Museum Rotterdam de tentoonstelling ’40-’45nu. Een aangrijpende tentoonstelling met persoonlijke verhalen en voorwerpen van Rotterdammers van toen. Een belangrijk onderdeel van de tentoonstelling is de Experience, je neemt plaats achter een tafel en voor je het weet is het 14 mei 1940. Bommen vallen, de stad brandt, mensen schreeuwen, gebouwen storten in en dan is er niets meer.

Ik zat met tranen in mijn ogen en ik was niet de enige, in gedachten hoorde ik mijn moeder zeggen: “Ik hoop dat je het nooit zal meemaken”.

Eenmaal buiten liep ik door Rotterdam West en de kastanjes stonden volop in bloei, net als op14 mei 1940.


 De verhalen achter deze voorwerpen heb ik gehoord en ben er door geraakt. 


De Aqualiner bracht mij naar de Heyplaat, daar in de Onderzeebootloods bezocht ik de Expositie De Aanval. Deze expositie wordt gedomineerd door de grote dreigende vorm van een Heinkel, de bommenwerper die de stad verwoestte. Enorme projecties en persoonlijke verhalen vanuit drie perspectieven gezien, de verhalen van verwarde Bewoners, Nederlandse militairen en de ervaring van Duitse soldaten.

Het boek las ik in een zucht uit, ik herkende de straten die werden beschreven. De hoofdpersoon doorkruist op de fiets de stad. Bij de tentoonstelling zie ik op film een jonge vrouw fietsen door de puinhopen in de stad. Beter dan ooit begrijp ik dat je hier nooit meer aan wil worden herinnerd en er het liefst nooit meer over wil praten. Maar ik weet ook dat dit nooit mag worden vergeten.

Het beeld “De Verwoeste Stad” dat Ozzip Zadkine maakte naar aanleiding van het bombardement is, wat niet veel mensen weten, in 1953 door De Bijenkorf geschonken aan de stad Rotterdam.

Met het lied “Rotterdam”, geschreven en gezongen door Frederique Spigt   besluit ik deze keer. Een ode aan de stad waar ik geboren ben, de stad van: “Niet Lullen maar poetsen”.

Het is verschrikkelijk wat er 75 jaar geleden is gebeurd, maar het gebeurd elders in de wereld nog steeds en dat vind ik een bizarre gedachten. Het is niet alleen de oorlog die veel leed brengt. Maar oorlog is wel wat mensen elkaar aandoen.

Ken jij de oorlogsverhalen van je ouders en voorouders?


De onderzeebootloods op Heyplaat


Doordenker:

Het doel van oorlog is vrede.


In het Spotlight:


In een interview over haar nieuwe boek De Lege Stad verteld Simone van der Vlugt  op 9 mei om 14.30 uur, over het zware bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940. Na afloop is er een meet & greet en signeersessie.


Rondom de herdenkingen is er veel te beleven in Rotterdam o.a. de dodenherdenking met stille tocht, bevrijdingsfeesten, een theaterfestival, een politieke komedie. Kijk voor het volledige programma op de Uitagenda Rotterdam 


Op 10 mei wordt er in het museumpark weer een Swanmarket georganiseerd, de leukste markt van Rotterdam. Leuk om daar eens inspiratie op te doen.


Van 6 t/m 10 mei ademt Rotterdam weer “Circus”. Overal in de stad komt je het crème de la crème van het Internationale Circuswereld tegen met de stad als decor.

Fijne week.

Liefs
Happy Earl Grey
©Happy Earl Grey

U kunt mijn Blog blijvend volgen
door rechts op de link "Volgen" te klikken.
Een reactie op mijn Blog stel ik zeer op prijs.

10 opmerkingen:

  1. Ik heb deze week een zelfde ervaring gehad als jij toen ik het boek las. In 1 adem uit, ik vond het prachtig, zo herkenbaar in plaatsen en straten en daardoor komt het zo dichtbij. Ook bezocht ik de Aanval tijdens een preview. De andere tentoonstelling wil ik ook nog bezoeken.
    wat leuk dat de schrijfster in de Bibliotheek komt signeren, als ik kan ga ik even kijken.
    Lieve groet

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat leuk dat je dezelfde ervaring had. Als je naar de Experience gaat zal zien dat het boek nog meer lading krijgt. En wie weet zien we elkaar 9 mei bij Simone vd Vulgt.
      Bedankt voor je reaktie en groetjes

      Verwijderen
  2. Heel indrukwekkend, dat geloof ik zo. Mijn ouders waren echt nog kinderen in die jaren en ze woonden niet in een stad maar in een dorp in de bollenstreek. Een enorm verschil naar wat ik zoal gelezen en gehoord heb in de loop der jaren...
    Mooi stukje heb je er aan besteed.
    Fijne nieuwe week,
    Liefs,
    Mirjam

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Stad of dorp dat zal zeker veel uitmaken. Zo heeft iedereen zijn eigen verhaal, dat is ook wat mensen mooi maakt. Bedankt voor je reaktie en als je in Rotterdam bent, ga dan zeker het museum bezoekEn. Groetjes

      Verwijderen
  3. Dank voor je reactie op mijn blog. Toevallig heb ik het boek vorige week gelezen. Ik was erg onder de indruk. Mijn moeder was 11 toen de oorlog uitbrak en mijn vader 18. Zij woonde in Den Haag en hij in Dokkum. Mijn vader heeft veel in het verzet gezeten en jaren moeten onderduiken in een hooiberg.
    Mijn moeders vader was een Rotterdammer.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat leuk dat ook jij het boek hebt gelezen. De geschiedenis van je ouders kennen is heel waardevol daar ben ik van overtuigt. Bedankt voor je reaktie.
      groetjes El

      Verwijderen
  4. Mijn ouders waren nog heel klein toen het oorlog was en konden er niet veel over vertellen. Maar ik geloof meteen dat het verschrikkelijk is. Dodenherdenking en bevrijdingsdag moeten we dan ook in ere houden vind ik. Groetjes, Nancy

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Elke oorlog is verschrikkelijk en laat diepe littekens achter. Het mag nooit worden vergeten, geen enkele oorlog. Bedankt voor je reaktie.
      groetjes

      Verwijderen
  5. Mijn vader heeft ook zelden over de oorlog gesproken, maar hij was ook een stugge Groninger... ;-) Wat ik over hem weet is voornamelijk wat mijn moeder heeft verteld en dat was niet leuk.
    Zij heeft in Amsterdam de Hongerwinter meegemaakt en is, onder andere, met haar zus op hongertocht naar Zwolle gelopen.
    (Het vliegtuig heet een Heinkel, niet Heinzel. Een Freudiaanse verschrijving met de soldatennaam 'Heinz'?)

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Goed geschreven blog!
    De verhalen over de oorlog werden in het "positieve" verteld aan ons. Honger hadden mijn ouders niet, mijn opa was bakker. Mijn vader werd verstopt in de oven toen er hard op de deur werd gebonsd. Bleek later de buurman te zijn ipv de Duitsers. Ze hebben wel heel veel mensen langs zien lopen in armoe en honger. Ook moesten ze van de Duitsers kijken als er iemand dood werd geschoten.
    Gisteren 4 mei zijn we samen naar de voorstelling over Josua Ossendrijver geweest. Die 10 minuten na zijn geboorte door zijn ouders werd afgestaan aan hun beste vrienden. Zijn vader en moeder en broertje David zijn vergast in Auschwitz. Zelf heb ik het boek van Josua Ossendrijver nog niet gelezen, maar op advies van Jan ga ik dat zeker doen. Ook zal ik naar de tentoonstelling De Aanslag gaan. Het boek De lege stad ga ik ook zeker lezen.

    BeantwoordenVerwijderen