318 Kracht

Met Koningsdag nog vers in het geheugen plaats ik mijn blog. Ik was niet goed bij stem, alle feestelijkheden gingen deze keer langs mij heen en met keel- en hoofdpijn zag ik de beelden in Amersfoort op tv en bij het horen van het Wilhelmus dacht ik terug aan mijn korte vakantie.

De herdenkingsdagen komen er nu aan en het is niet geheel toevallig wil ik jullie juist nu Dresden wil laten zien. Misschien denken jullie nu waarom, maar dat zal ik verder toelichten.

Tijdens mijn korte vakantie in het voormalig Oost-Duitsland was ik o.a. in Dresden. Vorige week heb ik jullie al iets laten zien in Nummer 317 Wijsheid (klik) van die reis. Maar eigenlijk was mijn doel een bezoek aan de stad Dresden, de stad die al zolang op mijn must see lijstje stond. Ook omdat die stad heel veel gemeen heeft met mijn geboortestad Rotterdam.

Niet veel mensen weten dat de stad Dresden sinds 1988 een van de dertien zustersteden van de stad Rotterdam (klik) is.

Dresden, Theaterplatz

Iedereen weet het in ons kleine landje, op 4 mei herdenken wij en op 5 mei vieren wij de vrijheid. Maar op 14 mei wordt in Rotterdam ook jaarlijks het grote bombardement herdacht, kijk hier voor het programma van de herdenking (klik).

Rotterdam werd op 14 mei 1940 (klik) zwaar getroffen door Duitse bommenwerpers, het bombardement van ongeveer een kwartier vernietigde bijna de gehele historische binnenstad en WOII was nog maar net begonnen. Naar schatting kwamen 800 mensen om het leven en werden 80.000 inwoners dakloos.

Al vier dagen na het grote bombardement gaf het gemeentebestuur, op 18 mei 1940 aan de toenmalige stadsarchitect W.G. Witteveen de opdracht voor het maken van een wederopbouwplan. Op 24 mei 1940, tien dagen na de ramp, werd het complete getroffen gebied in één keer onteigend. De verwoeste panden werden gesloopt inclusief de funderingen, hiermee werd de mogelijkheid geschapen om een totaal nieuw stratenpatroon aan te leggen.

Rotterdam, de stad van handen uit de mouwen en schouders eronder, begon direct na die grote ramp met de wederopbouw.

Fürstenzug; Monumentaal mozaïk van tegels uit Meissen waarop de vorsten van het huis Wettin zijn afgebeeld

Een kleine vijf jaar later in de nacht van 13 op 14 februari 1945 vond het grote geallieerde bombardement op Dresden (klik) plaats, waarna de volgende ochtend nog een luchtaanval volgde. De Duitse stad Dresden, de beroemde barokstad en oude hoofdstad van het Keurvorstendom Saksen, was tot dan toe al enkele keren getroffen ten koste van honderden doden. Bij de Februari- aanvallen vielen circa 25.000 doden en werd het overgrote deel van de historische binnenstad verwoest.

Van het Florence van het Noorden, zoals Dresden altijd werd genoemd, was na dat grote bombardement in 1945 niets meer over.

De bevolking van de stad Dresden bestond na het bombardement veelal uit vrouwen, slecht 12% van de mannen was nog over. De wederopbouw van de woningen in Dresden lag in handen van vrouwen en omdat het aan bouwmateriaal ontbrak werden de stenen uit het puin door vrouwenhanden afgebikt.

Impressie van de stad Dresden

Ten tijde van de DDR moesten de historische gebouwen als ruïne blijven herinneren aan het Angelsaksisch-kapitalistische bombardement. Het bestuur van de stad stelde geen geld beschikbaar voor het heropbouwen van de historische panden, het bouwen van woningen had de hoogste prioriteit. Begin jaren ’50 werd door de bevolking geld ingezameld om Semperoper te herbouwen, maar met dat geld kon alleen de voorgevel worden gereconstrueerd. Pas in 1977 kwam de wederopbouw van de Semperoper weer van de grond en in 1985 werd het met veel vertoon geopend.

In 1989 kwam aan het communistische regime een chaotisch einde en na de Duitse hereniging in 1990 werd Dresden weer de hoofdstad van de opnieuw gevormde deelstaat Saksen. Pas daarna werden er in die stad oude gebouwen afgebroken en werd er een start gemaakt met aan het wederopbouwen van het centrum en eigenlijk is men daar nog steeds mee bezig.

De binnenplaats van de Zwinger vanaf de galerij

De stad Rotterdam heeft een volledig modern aanzicht gekregen na die grote ramp. In Dresden daarentegen is na de Wende gekozen voor het restaureren en herbouwen van de belangrijkste monumenten van de stad. 

De bombardementen als o.a. die op Rotterdam en Dresden zijn tot op de dag van vandaag zeer omstreden: was het oorlogsvoering volgens de conventies van Genève, of waren het oorlogsmisdaden?

Ik zag deze week Philips Freriks aan tafel bij Pauw (klik), hij heeft een nieuw programma gemaakt over D-day. Hij ontmoette daarvoor oude Britse strijders, maar ook sprak hij met de andere partij, Duitse soldaten van toen. Philips Freriks zegt bij Pauw, dat hij in de loop der tijd anders is gaan denken en vanuit een ander perspectief is gaan kijken naar wat er destijds gebeurd is.

Inmiddels heb ik het eerste deel van de serie: In de voetsporen van D-day, gezien en het is een prachtig document. Waarin ik ook beelden van het grote bombardement op Rotterdam zag, slechts vier dagen na het begin van alle ellende die WOII bracht.

Philips Freriks zegt in die eerste aflevering: Ik wil niet oordelen met de kennis van nu.

De trap op naar de galerij van de Zwinger

Elk verhaal heeft verschillende kanten. Tijd heelt de wonden en ook al blijven er littekens achter, het leert ons ook vanuit een ander perspectief te kijken

Dat was ook mijn conclusie na het zien van de prachtige film: The Aftermath (klik) , ik schreef er al eerder over. De film speelt zich af in het naoorlogse Duitsland in 1946. De naweeën van de Tweede Wereldoorlog zijn pijnlijk voelbaar in die film. Elke partij, in welke oorlog ook, heeft een verhaal te vertellen en dat is in deze film mooi in beeld gebracht en met de komende mei-herdenkingen in het zicht is deze film een echte aanrader.

Pracht en praal van grote omvang

Dresden is nu al een prachtige stad en zal in de komende jaren zeker nog mooier worden. Misschien krijgt het haar koosnaam: Florence van het Noorden, zelfs weer terug. Hoewel de stad natuurlijk toch een kopie blijft van de oorspronkelijke versie.

Ik bezocht als eerste de Zwinger (klik). Want zo zei de stadsgids, als je die niet hebt gezien dan ben je niet in Dresden geweest. De Zwinger is een enorm paleiscomplex dat oorspronkelijk in 1710 en 1728 werd gebouwd, een goed voorbeeld van de laat-barokke bouwstijl (het doet nu dienst als museum). Ik liep het gigantische plein over en later bekeek ik het geheel ook vanaf de galerij en keek met verbazing naar alle pracht en praal en was werkelijk sprakeloos.

De Semperoper

Toen ik later door de zijarm van de Zwinger naar buiten liep, werd het Wilhelmus gespeeld door een trompettist en met een brede grijns nam hij het applaus in ontvangst.

Naast het enorme paleiscomplex staat het Semper Operahuis. De Semperoper is een prachtig gebouw aan de buitenkant en ik had het heel graag vanbinnen gezien, maar helaas was dat niet mogelijk binnen de tijd die mij nog restte. Dus moest ik het met de buitenkant doen, maar de gemiste kans werd al snel goedgemaakt. Onderaan het ruiterstandbeeld van Koning Johann van Saksen dat op het plein voor de Semperoper staat, stonden Dresder-straatmuzikanten, twee jonge vrouwen die een schitterende aria zongen.

Ik bleef een tijdje luisteren, het klonk prachtig en paste zo mooi bij die plek.

Semperoper en het ruiterstandbeeld van Koning Johann van Saksen

Ik liep naar een ander fabelachtig gebouw, de Frauenkirche en ging bijna met open mond naar binnen. Het interieur van de Frauenkirche is prachtig en je verbaasd je erover dat er in onze tijd nog zo mooi en statig Barok-gebouwd kan worden, compleet met gouden tierelantijnen en muur- en plafondschilderingen met engelen. Natuurlijk beklom ik ook de toren van de Frauenkirche en de weg ernaartoe ging cirkelend naar boven.

De Frauenkirche in Dresden

Er kwamen herinneringen boven aan de krappe wenteltrap van de Sint-Pieterbasiliek in Rome, waar iedereen claustrofobisch boven kwam.

Maar doordat de Frauenkirche is herbouwd is die klim ruimer en iets moderner opgezet. Het is een hele klim, maar het uitzicht maakt alles goed. Ik zag de Elbe stromen en de bruggen die de oevers verbinden en aan de hand van een duidelijke flyer herkende ik de belangrijke gebouwen. De Kunstacademie, de Hausmannsturm, het Stadhuis en in het westen, heel in de verte de voormalige Sigarettenfabriek in de vorm van een moskee.

Het interieur van de Frauenkirche

Boven in de toren van de Frauenkirche bedacht ik, dat ik nog nooit de Grote Kerk of Sint Laurenskerk in Rotterdam had beklommen. En hoog boven Dresden nam ik mij voor om die toren binnenkort eens te beklimmen.

De klim naar boven, zie je die mensen beneden in de kerkbanken

Ik heb nog lang niet alles gezien in Dresden, maar alles zien is in een korte tijd onmogelijk. Maar dat is prima, want dat is ook een mooi excuus om nog eens terug te keren naar die prachtige stad. Bovendien denk ik dat Dresden de komende jaren nog mooier zal worden, met als bijkomend nadeel, ook drukker en populairder.

 Bovenin een prachtig uitzicht over de stad en de Elbe

Mijn ouders maakten het grote bombardement van 14 mei 1940 aan den lijve mee. Maar spraken er niet over, als ik vragen stelden werd er alleen gezegd: Ik hoop dat je het nooit zal meemaken.

Ik ben een kind van de vrijheid, ik ben van na de oorlog en hoop dat dat zo blijft.

Hoe herdenk jij?

Doordenker:

Met lef en kracht is de mens tot veel in staat.

Zie je die mensen beneden op het plein voor de Frauenkirche

In het Spotlight:

Herdenken op 4 mei (klik) 

Herdenken is een werkwoord, want er is een duidelijke boodschap voor ons: Nooit Meer Oorlog. Je kunt alleen reizen naar de toekomst als je de lessen uit het verleden meeneemt. We mogen nooit vergeten en daarom maak ik van 4 mei elk jaar een gedenkwaardige dag ergens in Nederland.

Bevrijdingsfestivals (klik) 

Vrijheid moet je vieren en door heel het land wordt dat volop gedaan. Want we mogen nooit vergeten dat vrijheid in elk mensenleven van groot belang is. Plan je eigen feestje via de site. 

Sta stil op 4 mei en geef op 5 mei de vrijheid door.

Herdenking op 14 mei Rotterdam (klik) 

De grote dramatische ramp, het bombardement van 14 mei 1940 op de stad Rotterdam wordt elk jaar herdacht op verschillende plekken in de stad. De brandgrens (klik) van het grote bombardement zal altijd zichtbaar blijven in de stad middels markering.

Geniet van het leven en deel je geluk.

Liefs,

Elly Embregts

©Happy Earl Grey

Ik waardeer het als je een reactie achterlaat en delen met je vrienden mag ook.