325 Zichtbaar

Het is nog vroeg in de ochtend en de temperatuur stijgt, maar ook de spanning, want niet alleen de zon kleurt oranje. Ik schrijf met alles dicht om de warmte buiten te sluiten, die warmte zet mij in slow motion, dus doe ik het rustig aan vandaag.

Zoals ik vorige week al aankondigde nog een keer de Maand van de Architectuur in Rotterdam, omdat de plek die ik jullie wil laten zien bijzonder is.

De Rotterdam is skylinebepalend

Ik stond op de 31^e etage van een skylinebepalend gebouw, De Rotterdam van Rem Koolhaas (klik) en had een prachtig zicht op Zuid. Beneden zag ik de stipjes lopen op de kade langs de Nieuwe Maas, een heerlijke plek om te slenteren of gewoon vanaf de bankjes naar de voorbijvarende schepen te kijken. Ook de plek waar Cruiseschepen aanmeren, vakanties beginnen of eindigen of waarvandaan toeristen vanuit de hele wereld, de wereldstad Rotterdam gaan verkennen.

Wat ooit was, komt nooit meer terug

De Kop van Zuid was voor de jaren 90 een treurig gebied en de wijk Wilhelminapier maakte deel uit van een verpauperd havengebied. Begin jaren 90 werd een masterplan gemaakt door Riek Bakker (klik), belangrijke elementen hierin waren de verbindingen met het centrum van Rotterdam door middel van de Erasmusbrug, een metrostation en veel voorzieningen langs de rivier en wonen langs de binnenhavens. Het was een ambitieus plan, waarvan veel Rotterdammers het onmogelijk verklaarden.

Maar inmiddels is het onmogelijke, mogelijk gebleken, de Wilhelminapier leeft.

Een parel in het lijnenspel

De Wilhelminapier is een plek met een rijke historie en vooral op de legendarische plekken die bewaard zijn gebleven, wordt nu het verhaal verteld van de haven, de landverhuizers en gelukszoekers.

Tussen al het lijnenspel van moderne architectuur staat het voormalig directiekantoor van de Holland Amerika Lijn (klik), Hotel New York. Het was een uitdaging toen Hotel New York in 1993 haar deuren opende als eerste onderneming op de toen nog niet volledig ontwikkelde Wilhelminapier. Pas in 1996 toen de Erasmusbrug werd geopend, kreeg het hotel een korte verbinding naar het centrum van de stad. Wel was er al vanaf de opening een station voor de reguliere Watertaxi. Het metrostation Wilhelminapier werd in 1997 geopend.

Ik boekte een rondleiding door Hotel New York tijdens de Architectuur dagen.

Vanuit de torenkamer van Hotel New York

Een stukje historie, in 1620 vertrokken (vluchtten) de Pilgrim Fathers (klik) vanuit Delfshaven naar Amerika. Daarna reisde een steeds grotere groep landverhuizers en gelukszoekers via Rotterdam naar Amerika. Ongeveer op de plek waar het Hotel New York staat werd in 1873 de NASM opgericht, in 1896 officieel Holland-Amerika Lijn genoemd. Tot de eeuwwisseling werden ongeveer een half miljoen mensen overgezet. Op 8 november 1971 voer de Nieuw-Amsterdam II als laatste uit vanaf de pier, daarna verdween de H.A.L. uit Rotterdam en uit New York.

Het gebouw dat wij nu kennen als Hotel New York werd in de periode 1901-1917 gebouwd als directiegebouw van de H.A.L. (klik). Het massieve blok werd enigszins verluchtigd met jugendstilornamenten en (wat later) met twee bescheiden maar karakteristieke torentjes. Het gebouw heeft de status van Rijksmonument.

Tijdens de rondleiding door Hotel New York hoorden ik de historie van het gebouw en van de Holland Amerika Lijn. Aan de wanden zagen ik de foto’s van de landverhuizers van toen, de gelukzoekers. Hoewel je anders zou denken, zijn het rijke mensen die voor veel geld een totaal reispakket in eigen land kochten. Een totaalpakket, inclusief reis en verblijf, maar van luxe was geen sprake.

Het verhaal kwam mij bekend voor, er is door de eeuwen heen heel veel veranderd, maar het gedrag van mensen eigenlijk niet?

Gelukszoekers zijn van alle tijden

De landverhuizers kochten een totaalpakket, maar dat betekende niet dat je het doel dat je thuis voor ogen had zou bereiken. Bovendien was het reizen destijds zwaar en totaal anders dan nu. Als je Rotterdam eenmaal had bereikt dan moest je eerst een medische keuring ondergaan voordat je werd ingescheept. Als je niet door die keuring kwam dan mocht je niet verder reizen en kon je blijven of terug naar huis. Maar als je wel door de medische keuring kwam begon de zeereis naar het gedroomde land, Amerika. De lange reis van Rotterdam naar New York, hoewel je daar ook niet zomaar aan land kwam.

Als je al vertrok uit Rotterdam naar de overkant, dan kwam je aan op Ellis Island (klik), dat dienstdeed als grenspost en ook wel migranteneiland werd genoemd. Maar ook daar onderging je een medische keuring en pas nadat je gezond was verklaard mocht je verder reizen, ongeveer 2% van de mensen die aankwamen na die lange ongemakkelijke reis werd de toegang geweigerd en dan begon de lange reis weer terug. Ellis Island werd dus ook wel Island of Tears genoemd, Eiland van Tranen.

Jugendstil in Hotel New York 

Het verhaal deed mij denken aan het boek: De Man die alles achterliet, dat ik ooit las van schrijfster Tanya Commandeur (klik), dat boek is gebaseerd op het verhaal van haar betovergrootvader. Het verhaal in het kort: Holland-Amerika, begin twintigste eeuw: David Buijser is elf jaar als zijn vader Johannes het gezin in de steek laat. Jaren later volgt David het spoor naar New York, waarbij hij zijn doel voor ogen houdt: de man leren kennen die zoveel op hem zou lijken. Het is een ontroerend en meeslepend verhaal, een prachtig boek.

In 2023 staat de opening gepland van het Landverhuizersmuseum, dat een plek krijgt in de Fenixloods nabij Hotel New York. In het museum zal aandacht worden geschonken aan al die miljoenen mensen die via de havens van Rotterdam uit Europa zijn vertrokken. Mensen die op zoek waren naar nieuw geluk in de Nieuwe Wereld, zoals Amerika, Canada en Australië toen werden genoemd.

De gids in Hotel New York liet ons de Tuschinski-zaal zien, die zaal is vernoemd naar de beroemde Poolse immigrant Abraham Tuschinski die op doorreis naar New York in Rotterdam bleef hangen.

Links De Rotterdam en rechts de voormalige theeopslag van Pakhuismeesteren

Ook in de Tuschinski-zaal moest ik ook denken aan een boek van Tanya Commandeur.

Het boek: Uit liefde meneer Tuschinsky, is een meeslepende historische roman over de verboden liefde van bioscoopmagnaat Abraham Tuschinski (klik). Het boek verteld waar Joodse immigranten tegenaan lopen en het geeft een goed beeld weer van de tijdgeest.

Een korte samenvatting: Abraham Tuschinski bleef in Rotterdam en samen met zijn zwagers Hermann Ehrlich en Hersch Gerschtanowitz opende hij in 1912 een exclusief theater voor film in de Hoogstraat in Rotterdam. Abraham was een man men visie, die in de eerste wereldoorlog zelfs het lef had om zijn filmtheaters uit te breiden naar Amsterdam. Alles lijkt voor de wind te gaan, tot hij verliefd wordt op de vrouw van zijn zwager. Maar dan wordt Rotterdam gebombardeerd en komen de Duitsers…

De rondleiding door Hotel New York was bijzonder en met andere ogen kijk ik nu naar het gebouw aan het Koninginnenhoofd op de Wilhelminakade.

Hotel Room Mate Bruno in het voormalige oude pakhuis 

Diezelfde dag had ik nog een rondleiding gepland staan op een heel bijzondere plek.

Het pakhuis van Pakhuismeesteren heeft er jaren onooglijk en vervallen bijgestaan, maar het heeft een verrassende transformatie ondergaan. Het voormalige theeopslaghuis van de Verenigde Oostindische Compagnie is nu een van de meest opzienbarende hotspots van de Wilhelminakade, een fantastische plek om te zijn en waar nu een Hotel en Foodhallen in gevestigd zijn. 

De entree is verrassend kleurig

Ik bracht een bezoek aan het Hotel Bruno (klik) van de Spaanse hotelketen Room Mate. Het gebouw, dat vier verdiepingen telt heeft naast een ruime lounge, ook werkruimten, vergaderzalen en natuurlijk de Foodhallen, waar je kunt proeven van allerlei soorten lokale en internationale delicatessen. Het hotel met 230 kamers is ingericht door Teresa Sapey (klik) , de avantgarde architecte die ook de Room Mate vestigingen in Barcelona en Pau ontwierp. De inrichting is indrukwekkend, verrassend en kleurrijk, een in het oog springende combinatie van traditionele en innoverende elementen. De mix van zee- en astronomische elementen neemt je mee op reis naar unieke plaatsen.

Het pand met het oude beton in takt en het glazen dak 

In het pand is de vloer op verschillende plekken weggebroken en door het plaatsen van een glazen dak, is er een enorme lichte ruimte ontstaan, die door de kleurige inrichting een uitnodigend effect heeft. Ik kreeg het gevoel van, hier wil ik zijn, hier wil ik genieten van de rust en het licht en ik had echt nog even willen blijven. Maar de rondleiding ging verder het dak op. En op het dak zijn verschillende prachtige suites gebouwd, wat een vondst.

Door het dak De Rotterdam, een prachtig lijnenspel

Het oude pakhuis van Pakhuismeesteren, de voormalige theeopslag van de V.O.C. heeft een prachtige transformatie ondergaan. De geur van thee hangt er allang niet meer, hoewel er op verschillende plekken in het pand wel thee wordt geschonken. 

Het hotel verraste mij op alle fronten en als ik een stedentripje zou maken naar Rotterdam, dan zou ik het wel weten.

Op het dak geeft het glas bijzondere weerspiegelingen

De stad Rotterdam is in de loop der jaren zichtbaar veranderd, de skyline herken je meteen en als je er eenmaal bent geweest, dan weet je dat het een stad is van “Handen uit de mouwen en schouders eronder”. Rotterdam stad zonder hart (klik) zingt Frederique, toch klopt het hart altijd van de stad die inmiddels met hoofdletters op de wereldkaart staat.

De stad die altijd weer weet te verrassen. Ja toch, niet tan, ech wel…(klik)

Wat heb jij met Rotterdam?

Doordenker:

Te midden van de moeilijkheid ligt de mogelijkheid.

Op het dak de suites en daar zie je De Hef

In het Spotlight:

Er is op de komende weken zo veel te doen in stad en land, er is bijna geen keuze te maken, dus deze keer een aantal sites op een rijtje:

Rotterdam (klik) 

Den Haag (klik) 

Op Voorne en Putten (klik) 

Hoeksche Waard (klik) 

Geniet van het leven en deel je geluk.

Liefs,

Elly Embregts

©Happy Earl Grey

Ik waardeer het als je een reactie achterlaat en delen met je vrienden mag ook.